ځنګلی څرخ

څرخ نراوماده، چوز او تیرې ناک

دنیا کښے دوېم غټ مارغه څرخ دے، بارې نه هم غټ دے خو وړکے دے شنکار نه- درېواړه مارغانو کښے عمومََ مادې غټه وې او نر وړکے کوم په وجه چه مادې شپګ اګئې پورې اچولے شې- خپل بچې غټو ګونګو نه بچ ساتې، بل خوا واړه نران تیز وې او بچو له ښکار کوې دبچو غټیدو پورې، تیرې ناک ډېرو مختلف رنګونه وې اکثر ېو علاقه کښے، او عمومََ چوز مارغانونه بارېک بنړې وې، خپواو مخوکئې باندې تیز زېړ رنګ وې- چې کوم چوزانو کښے شین وې جاله کۍ-

لکه نورو مارغانو په شان څرخ مارغه خپله جاله نه جوړوې، بلکه جوړوې دغر په کمر کښے چرته لومبړنه شې رسیدے، او ېا هغه جاله چې کومه بلې مرغې جوړه کړې وې په اونه کښے نسل ګیرې په وخت- ښنکار کوې دوا قسم دمرغو اومږو خصوصََا د زمکې ګلهرې چرته ډېره وې، چرته مږه ډېره وې او جالې کمې هلته څرخانو خپلوکښے مقابله کمه وې، اواکثر پنځه بچې لوئے کئۍ-

بې خطره علاقه څرخ نسل ګیرې دپاره

ځنګلې څرخ له ډېر ضرورې دې بےخطره جالې او ډېر ښکار، او دغه شان بازپالونکې چې څوک ښکار کوې، نیولو واله دپاره چې څوک باز پالونکو ته ورکې- دغه شان تیرناک مارغان ځکه چې نیم نه هم کم چوزان نسل ګیرې له بچ کیږې، نورهم پنځمه برخه دتیرې ناکو کښے هرکال مړیږې حادثو او بیمارو نه- داځکه هم دېره ضرورې ده اوسیدونکو خلقوله دمارغانو نسل ګیرې په علاقه مرسته او بچ کړے شې دودې خوراک او جالې- تیرې ناک مارغه ګیرول دنسل ګیرې په علاقه کښے ېو غټه غلطې ده، لکه د نیاه بیزه وجل چې کوم به هرکال بچې اوپئې ورکول- تیرې ناک مارغان پریښودل پکار وې چې بچ وکئۍ-

چوزان چې کله د شپږ وهفتوشې، نو خپله جاله پرېږدې- شروع کښے دوې خپلې جالې سره نزدې وې- او ډېر غیر محفوظ وې دبچې خور ځناور نه- بحرحال چې کله د دوې الوتو بنړې سختې شې نو دوې بیا الوزې کافې کلومیټر، چرته چې د دوې موراوپلار ښکار کوې- جالې الوتونه درې څلور هفتونه پس دوې بیا مضبوط الوتے شې- دوې بیا خپله بیا ګزار کوې، اواکثر په کلومیټرو باندې مختلف اطرافو ته تلل کوې، هجرت نه مخکښۍ-

نوے مسئلې ځنګلې څرخ له

نوې دنیا له نو مسئلې جوړې کړې دې څرخانوله- په څه علاقو، زمیدارې ختم کړې دې د ښکار خوراک نور د دوې ښکار ته ئے زهر اچولے دې د خپل فصل بچ کولو دپاره- څرخان هم په دغه لاسه مړه شوې دې کوم چې دا بیمار ښکار خوړلو سره- برقې الات او تارونو ېو قسم ناستې اډه وې خو بیا هم په زرګونو څرخان او نور مارغان مړېږې ترې نه، چې کوم صیح طرېقه جوړنه وې- منګولیا په ېو علاقه کښے ۵.۵ څرخان مړه او هر کلومیټر برقی تار سره-

مونږه ته اوسه پورې داپته نه لګې چې څرخانوته کومه دېره مسئله ده، خودا مونګ ته پته ده چې څرخ تقرېبََا روک شې څه علاقو نه چرته ېو وخت کښے دوې به بازدارې له نیولے کیدل ځنګل کښے ټول شمار د نسل ګیر څرخانو وائې چې نیم پاتې نه شه، کوم چې دڼن نه ۲۵کاله مخکې وو- ځکه ډېره ضرورې ده چې خلاف کار اوکو زهرونه او حفاظت ئے اوکو د ناستې په برقئۍ تارونونه او مارغانو نیولو قوائدوپابندې اوکو-